Pięciu prezydentów wzywa Polskę i Ukrainę do pojednania

Oba kraje nie powinny stawać się zakładnikami trudnej historii, a należy szukać w niej tego co łączy, a nie dzieli.

Mówi się o tym we wspólnym apelu, który podpisali byli prezydenci Polski Aleksander Kwaśniewski i Bronisław Komorowski oraz byli prezydenci Ukrainy Łeonid Krawczuk, Łeonid Kuczma i Wiktor Juszczenko. Tekst oświadczenia został odczytany podczas konferencji „Demokracja, pojednanie, przyszłość”, zorganizowanej w poniedziałek przez Instytut Bronisława Komorowskiego i Amicus Europae Aleksandra Kwaśniewskiego, a opublikowała go Gazeta Wyborcza.

„Pojednanie polsko-ukraińskie ponad trudną historią to wielkie osiągnięcie wolnej Polski i wolnej Ukrainy. To efekt wysiłków obydwu społeczeństw i zasługa wszystkich ekip rządzących w naszych krajach, także kolejnych prezydentów Polski i Ukrainy.

Pojednanie i współpraca pomiędzy Polską i Ukrainą leży w żywotnym interesie obu narodów, ma istotne znaczenie dla przyszłości całego regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Jest strategicznie ważne dla bezpieczeństwa wschodniej flanki NATO i UE stojących w obliczu wyzwania, jakim jest rosyjska agresja na Ukrainę.

Dlatego też z ogromnym niepokojem patrzymy na pojawiające się w ostatnim czasie zjawiska zagrażające pojednaniu i współpracy.

Troską napawa nas zwłaszcza narastanie sporów i negatywnych emocji wokół bolesnych doświadczeń w historii wzajemnych stosunków.

Uważamy, że między innymi ta trudna przeszłość powinna zachęcać współczesnych Polaków i Ukraińców do dalszych wysiłków na rzecz pojednania i współpracy z myślą o lepszej przyszłości naszych narodów i państw. Nie możemy być zakładnikami historii. Musimy uczyć się poszanowania odmiennych wrażliwości historycznych i szukać w przeszłości przede wszystkim tego, co nas łączy. Musimy okazywać szacunek mogiłom ofiar dawnych konfliktów polsko-ukraińskich. Niczego z historii nie da się wymazać czy unieważnić, lecz nawet najbardziej bolesne doświadczenia można uczynić źródłem wspólnej refleksji z myślą o przyszłych pokoleniach Polaków i Ukraińców.

Dlatego apelujemy o obronę procesu pojednania między naszymi narodami. Apelujemy do władz państwowych, a także do społeczeństw, szczególnie do zaangażowanych w proces pojednania Kościołów, samorządów, organizacji pozarządowych, do mediów, środowisk akademickich – do wszystkich zwolenników pojednania, zbliżenia i przyjaźni między naszymi narodami.

Apelujemy o prowadzenie stałego, cierpliwego dialogu, o przeciwstawianie się postawom nacjonalistycznym i ekstremalnym zachowaniom, o edukację opartą na prawdzie i rzetelnych źródłach historycznych, na wzajemnym szacunku, na wzmocnionej współpracy historyków, uczelni wyższych, ludzi kultury i sztuki, nauczycieli i wychowawców, wszystkich, którzy kształtują wiedzę, myślenie i wrażliwość obywateli naszych krajów, a szczególnie młodego pokolenia.

Niech pamięć o niewinnych ofiarach dawnych konfliktów polsko-ukraińskich łączy nasze kraje i narody we wspólnej refleksji i wspólnym dążeniu ku przyszłości opartej na współpracy i przyjaźni.”